Španjolski grm kao uzgojna forma intenzivira voćarsku proizvodnju, posebno trešnje i višnje. Koristi se kod slabo bujnih kombinacija sorti/podloga i kod bujnih kombinacija sorti/podloga.
Kod trešnje najkrupnije i najkvalitetnije plodove nosi mlado rodno drvo pri svojoj osnovi, kao i svibanjske kitice stare jednu do tri godine. Stoga je prioritet nove tehnologije uzgoja trešnje kako osigurati obilje novih prirasta dužine 30 do 60 cm u određenim dijelovima krune shodno uzgojnom obliku i umanjiti broj izrođenih svibanjskih kitica, starijih od četiri godine. Modificirane forme španjolskog grma daju nešto više mogućnosti i slobode za uspjeh u intenziviranju uzgoja, prvenstveno trešnje.
Problemi povezani s prebrzim rastom trešanja riješeni su oblikovanjem voćke u vidu španjolskog grma. Ova metoda uključuje skraćivanje stabla do veličine grma - visine 2,5 m.
Redovno se mora obnavljati rodno drvo. Najrodnije i najkvalitetnije plodove daje najmlađe rodno drvo. Obnavljanje se radi u četverogodišnjem ciklusu tako što se svake godine izbacuje tro i četverogodišnje rodno drvo (otprilike 1/3 grana), tako da se za period od četiri godine obnovi rodno drvo kada se postupak ponavlja. Izbacivanje grana se radi rezidbom na "patrljak" i to koso s donjim dužim dijelom. Novi prirasti se dobivaju od prisutnih vidljivih pupoljaka na preostalom "patrljku".
Da bi se smanjilo preveliko opterećenje rodom i povećala krupnoća plodova, zelenom rezidbom ili u razdoblju mirovanja zimskom rezidbom, radi se stalno prikraćivanje izduženog rodnog drveta za 1/3 do 1/2, ovisno od bujnosti sorte i rasporeda rodnih elemenata na rodnim granama i grančicama. Tanke grane u unutrašnjosti krošnje do osnove ukloniti rezidbom, kako bi svjetlost doprla do svih dijelova krošnje voćaka.
Španjolski grm kao uzgojna forma intenzivira voćarsku proizvodnju, naročito trešnje i višnje. Koristi se kod slabo bujnih kombinacija sorti/podloga (nasadi veće gustoće) i kod bujnih kombinacija sorti/podloga. Manje je poznat uzgojni oblik kod naših voćara, mada se lako formira i održava.
Razmak sadnje trešnje i višnje kod španjolskog grma je 5x2,5 m i ovisi od odnosa sorta/podloga.
Formiranje ovog uzgojnog oblika kod trešnje i višnje zahtijeva višestruko prikraćivanje grana prilikom formiranja tako da voćke kasnije stupaju na rod, ali se na ovakav način formiranja doprinosi smanjenju bujnosti.
Posađene sadnice se u proljeće prekraćuju na visinu 40 - 70 cm, ovisno od visine debla. Iz ostavljenih pupoljaka odaberu se četiri mladice s povoljnim rasporedom i kutom granjanja. Kada dostignu porast od 50 do 60 cm vrši se njihovo prikraćivanje na 15 - 20 cm od stabla. Kod oštrijeg granjanja, radi se razvođenje grana s otvorenijim kutom.
Tijekom druge vegetacije, grane drugog reda prikraćuju se na 25 - 30 cm od mjesta granjanja, uz uvjet da su u prethodnoj vegetaciji dostigle porast od 50 - 60 cm. Grane se kao i prve godine prikraćuju na istoj visini i po potrebi razvode.
Tijekom treće godine suviše bujne grane, vodopije ili one koje rastu u unutrašnjost krune se izbacuju iz osnove. U cilju bolje osunčanosti i osvijetljenosti, rezidba na ostavljenim granama se obavlja na bočni porast, a ukoliko je potrebno radi se i povijanje grana trećeg reda. Tijekom vegetacije u cilju obrastanja sekundarnih i tercijarnih grana pinciraju se.
Redovna rezidba, koju sam opisao, obavlja se od četvrte godine pa nadalje.
Tagovi
Autor
Goran Vizintin
prije 2 tjedna
Sjor Đuro, a da tek vidite sikaru u razvikanoj i razvijenoj Istri, di zare i pale IDS i SDP....revoltirajuce zalosno... Jakovini bi osobno dignuo Više [+]
Đuro Japaric
prije 3 tjedna
Idealnu fotografiju ŠIKARE možete snimiti na brdu IGRAČ u Općini Bukovlje kojoj je bio načelnik Jakovina , koji je postao i ministar ! UNIŠTENO Više [+]
Stanko Nekić
prije 5 mjeseci
Formiranje oblika aktinidije. Kod formiranja kontrašpalira, posle sadnje i orezivanja sadnice na 2 do 3 pupoljka, potrebno je od mladara koji se razvijaju odabrati najbolji, a ostale ukloniti da ne prave konkurenciju. On se vodi do gornje žice i povija duž nje na jednu stranu. Zimskom rezidbom se prekraćuje na 8 do 10 pupoljaka. U drugoj vegetaciji, bujni mladari koji su izbili iz debla koriste se za formiranje druge strane kordunice na gornjoj žici, niži mogu poslužiti za formiranje debla na nižoj, drugoj žici ako je u pitanju dvospratna kordunica. Slabiji mladari se eliminišu. Zelenom rezidbom tokom vegetacije mladari izbili iz kordunice savijene u prethodnoj godini skraćuju se na 8 do 10 pupoljaka. Na kraju druge godine, zimskom rezidbom usmeravaju se produžni delovi kordunice, a bočne grane se skraćuju na dva pupoljka. Zelenom rezidbom tokom treće vegetacije vrši se zakidanje vrhova rodnih mladara na 7 do 8 pupoljaka iznad poslednjeg čvora sa plodovima. Takođe, tada se i zakidaju vrhovi mladara koji su se razvili iz osnove rodne grane ili kordunice čime se oni pripremaju da zamene sadašnje rodne grančice kod naredne zimske rezidbe. Zimskom rezidbom u trećoj i narednim godinama zamenjuju se starije rodne grane. One se prvo skraćuju na 3 do 4 pupoljka iznad poslednjeg rodnog čvora koji je doneo rod. Na kordunici se formiraju rodni čvorovi koji se povremeno (na svake 3 do 4 godine) obnavljaju da ne bi došlo do izduživanja grana. Autor, Stanko Nekić, dipl. ing. agr.
Stanko Nekić
prije 5 mjeseci
MOŽE SAMO UKRATKO. N e g a z a s a d a a k t i n i d i j e u r o d u Nega zasada aktinidije u punom rodu obuhvata nekoliko agrotehničkih i pomotehničkih mera: rezidbu, đubrenje, održavanje zemljišta, navodnjavanje i zaštitu od prouzrokovača bolesti i štetočina. Rezidba. Nosioci rodnosti aktinidije su mešovite grančice - jednogodišnji prirast na dvogodišnjem drvetu, odnosno aktinidija rod donosi na jednogodišnjim lastarima izbilih iz dvogodišnjih, slično kao u vinove loze. Rodni pupoljci se nalaze u bazi lastara od prvog do sedmog pupoljka, zavisno od sorte. Rodne grančice imaju kratke internodije, zbijene i ispupčene pupoljke, a nerodne grane, koje se razvijaju u unutrašnjosti krošnje, bez prisustva direktne sunčeve svetlosti, su sa izduženim internodijama i sa slabo izraženim pupoljcima. Zimska rezidba se obavlja od opadanja lišća do 30 dana pre početka vegetacije, vodeći računa da se ne reže u vreme kada stabla suze jer dolazi do jakog izbijanja sokova, posebno kod velikih preseka na kojima dolazi do razvoja gljivica i bakterija. Osnovni kriterijumi u zameni rodnih grančica su sledeći: - Odstranjivanje svih mladara koji su rađali i ostavljanjem novih jednogodišnjih mladara; - Obnova rodnih grančica nakon 2 - 3 godine; - Skraćivanje rodnih grančica na 4 - 6 pupoljaka iznad poslednjeg čvora, na kojem je bio plod. Rezidbom se ostavlja određen broj jednogodišnjih bočnih grana kao i 2 - 3 godine starih rodnih čvorova, ravnomerno raspoređenih na kordunici i dobro izloženim svetlu i suncu. Zamena rodnih grana obavlja se na sledeći način: Bočna jednogodišnja mladica izbila iz kraka kordunice ili osnove rodne grane na jesen se reže na 8 - 10 pupoljaka. Druge godine ova bočna mladica će dati mladice od kojih će jedan broj nositi plodove u bazi mladice. Letnjom rezidbom se vrši prekraćivanje na 7 - 9 pupoljaka iznad poslednjeg ploda radi uspostavljanja skladnog odnosa u ishrani plodova i vegetativnog rasta. U toku perioda mirovanja rodne grančice koje su dale rod skraćuju se na 4 - 6 pupoljaka iznad poslednjeg ploda, a što zavisi od sorte. Kod sorte Hejvord ostavlja se 6 pupoljaka zato što su kod nje pojedinačni cvetni pupoljci, a kod sorte Monty se u jednoj cvasti nalaze 4 - 6 cvetova, pa se rezidbom ostavljaju 3 - 4 pupoljka. U proleće treće godine iz ostavljenih pupoljaka će nastati nove rodne grančice koje nose rod, a ujedno dolazi do velikog razgranjavanja i udaljavanja od skeleta. U jesen prilikom rezidbe cela grana se eliminiše i na njenom mestu se odneguje novi mladar izrastao iz spavajućeg pupoljka kordunice. Zelena rezidba se izvodi 2 - 3 puta u toku godine i to prvi put u maju uklanjanjem prekobrojnih mladica, zatim nerodnih mladica, vodopija koje svojim rastom remete osnovni uzgojni oblik. Prilikom prve letnje rezidbe obavlja se i vezivanje mladara. Druga letnja rezidba se vrši nakon cvetanja u junu mesecu, kada se prekraćuju vrhovi mladica na 8 - 10 pupoljaka od krajnjeg ploda. Nerodne izboje, koji nisu uklonjeni u prvoj rezidbi, prekraćujemo na 1 m. Treća letnja rezidba izvodi se u avgustu i tada se uklanjaju mladari porasli iz pupoljka neposredno ispod reza napravljenog u prethodnim rezidbama, a takođe se vrši i prekraćivanje mladara koji nisu ranije bili skraćeni. Zelena rezidba "muških" stabala specifična je, ona je ujedno i glavna rezidba, a sprovodi se neposredno nakon cvetanja. Nakon završetka cvetanja, grane se osetno prekraćuju, često sve do osnovne grane. Time se želi postići razvoj mnogobrojnih kvalitetnih jednogodišnjih izboja, koji će oblikovati mnogo cvetnih pupoljaka. Novoizbili izboji u julu se prekraćuju na 50 cm da bi se pospešilo stvaranje cvetnih pupoljaka. Ako se u avgustu prekrate takve grane na 80 - 100 cm, zimsku rezidbu na "muškim" stablima nije potrebno sprovoditi. Đubrenje. Za jedan hektar zasada aktinidije u punom rodu sa oko 400 biljaka, potrebno je godišnje oko 200 do 250 kg azota, oko 50 do 70 kg fosfora, oko 110 do 150 kg kalijuma i oko 20 do 50 kg magnezijuma. Osnovno đubrenje obaviti u jesen, odnosno novembra i decembra, kompleksnim mineralnim đubrivom NPK 7:14:21 ili nekim đubrivom sličnog odnosa (10:12:26 + 3% MgO ili 8:16:24) u količini 400 do 500 kg/ha, odnosno nešto više od jednog kilograma po stablu. Prihranjivanje zasada aktinidije obaviti u dva ili tri navrata. U dvokratnom prihranjivanju prvo izvesti početkom marta sa oko 300 kg/ha uree, a drugo u maju sa isto toliko KAN-a. U trokratnom prihranjivanju prvu trećinu dodati 10 dana pre kretanja vegetacije, drugu trećinu posle cvetanja i treći deo u julu u toku intezivnog porasta plodova. Da bi se izbeglo produženje vegetacije u ranijim terminima dodaje se urea, a u kasnijim KAN. Veoma je korisno mineralna đubriva kombinovati sa stajskim svake druge ili treće godine sa 20 do 30 t/ha čime se poboljšava struktura zemljišta i povećava efekat unetih đubriva. Održavanje zemljišta. Zemljište u zasadu aktinidije može se održavati u obliku jalovog ugara (stalna obrada), pod travnim pokrivačem (zatravljeno), kombinacijom jalovog ugara, primene herbicida i travnog pokrivača. Jalovi ugar u zasadu aktinidije doprinosi boljem čuvanju vlage, sprečava stvaranje pokorice na površini, omogućava bolju aeraciju zemljišta i na kraju uništava korove. Kultiviranje ili freziranje treba obaviti pažljivo i ne preduboko da bi se izbegle povrede korenovog sistema, jer aktinidija ima plitak, površinski korenov sistem. Na težim zemljištima primenjuje se plića obrada (8 do 10 cm), a na propusnim i lakšim zemljištima nešto dublja (10 do 12 cm). Kultiviranje zemljišta je obavezno posle unošenja organskih i kompleksnih mineralnih đubriva. Zeleni pokrivač kao način održavanja zemljišta najviše se praktikuje na Novom Zelandu. Travna smeša sadrži detelinu zbog održavanja nivoa azota, a kosi se kad dostigne visinu 15 cm. Posebno je bitno da u vreme cvetanja aktinidije u zasadu ne cveta detelina, jer u tom slučaju pčele radije posećuju detelinu. Pokošena detelina može se iskoristiti kao malč ispod stabala radi boljeg očuvanja vlage u zasadu. Održavanje zemljišta u redovima između voćaka se vrši primenom herbicida u trakama širine 1 - 1,5 m. Herbicidi se mogu koristiti tek pošto su debla odrvenela. U praksi se koriste totalni kontaktni herbicidi (Reglon, Gramokson ako se nađu) i ne smeju da dođu u kontakt sa zelenim delovima biljke i sistemični herbicidi (Casoron, Galokson, Raundap-Glifogal-Cidokor i dr.). Sistemični herbicidi se primenjuju počev od 3 - 4 godine. Navodnjavanje. Aktinidija zahteva velike količine vode tokom čitave vegetacije, odnosno 800 do 900 mm pravilno raspoređenih. Navodnjavanje se obavlja od juna do septembra, na svakih 5 do 7 dana, normom zalivanja od 20 do 25 mm/m2. Navodnjavanje se može vršiti na način kako je to uobičajeno i kod drugih voćnih vrsta (kišenjem - veštačkom kišom i navodnjavanjem po sistemu "kap po kap"). Autor, Stanko Nekić, dipl. ing. agr.
Nenad Muncan
prije 5 mjeseci
Molim komentar za uzgoj kivija od samog početka kada je sadnica mala (sadnja,zalivanje,rezidba,kalendar kad šta treba raditi Hvala