Procjena rodnosti vinove loze na osnovu formiranih cvasti

Rodnost je jedna od najvažnijih osobina većine biljnih vrsta, a naročito onih koje se gaje u komercijalne svrhe. Osim što se razlikuje među kulturama, velike su varijacije i između sorti, odnosno hibrida.

Kod vinove loze zavisi od raznih faktora, a profesor sa Poljoprivrednog fakulteta, Dragoslav Ivanišević u svojoj knjizi "Ampelografija i selekcija vinove loze" (Ivanišević i sar., Novi Sad, 2019) među najznačajnijima izdvaja sortne karakteristike poput položaja okaca na lastaru, uticaja uslova sredine tokom vegetacije i za vrijeme zimskog mirovanja, kao i značaj agrotehničkih i pomotehničkih mjera u vinogradu.

Prva procjena na osnovu posljednje cvasti

Procjena rodnosti loze može se odraditi u različitim fazama razvoja, međutim prvu realnu sliku proizvođači mogu stvoriti onda kada je vidljiva posljednja cvast na lastaru, pri čemu se određuje apsolutni koeficijent rodnosti. Po pojavi prve rašljike grozd se više ne obrazuje jer su to organi istog porijekla. Ovaj parametar pokazuje koliko će kasnije grozdova nositi jedan lastar, a dobija se dijeljenjem ukupnog broja grozdova sa brojem rodnih lastara i uvijek je veći od jedinice. Veliki uticaj na njega ima i način rezidbe jer ukoliko je ona duža, okca koja zauzimaju viši položaj imaju veću rodnost.

U zavisnosti od godine do godine, ova procjena može se odraditi otprilike u drugoj polovini maja, kada lastari dostignu visinu od 30 do 40 cm i prihvatljiva je samo ukoliko do kraja vegetacije ne dođe do oštećenja izazvanih od strane biotskih i abiotskih faktora.

Radovan Stakić u svojim zasadima svake sezone na ovakav način odradi procjenu rodnosti, da bi okvirno znao koliki će prinos biti u berbi. Ukupna površina svih vinograda je šest hektara, na kojima su zastupljene sorte italijanski rizling, kaberne sovinjon, sovinjon blan, vranac i muskat hamburg.

Sam metod nam je objasnio na parceli od jednog hektara, gdje je posađena sorta kaberne sovinjon i vinograd se nalazi u desetoj godini. Orezivanje je obavljeno u drugoj polovini januara, uzgojni oblik je karlovački i pritom je ostavljen jedan luk sa 12 okaca i jedan kondir sa dva okca. Na cijeloj površini nasumično će se izabrati 20 čokota koji su međusobno udaljeni, obilježiće se i prebrojati sve formirane cvasti, a podaci zapisati.

"Ove zime nije bilo jakih mrazeva koji bi doveli do oštećenja pa očekujemo da broj rodnih lastara bude na nivou prethodnih godina", navodi Stakić.

Primjer proračuna

Nakon toga, iz uzorka od 20 čokota saberu se sve cvasti, izračuna se prosjek i pomnoži sa prosječnom težinom grozda, koja je prošle sezone u berbi iznosila 95 grama. Ukupna težina grozdova po stablu pomnoži se sa ukupnim brojem biljaka po hektaru i tako dobije krajnji prinos. Iz tog razloga Stakić redovno prati brojnost stabala u vinogradu pa ukoliko dođe do propadanja pojedinačnih, prije početka svake vegetacije popunjavaju se prazna mjesta i održava brojnost na oko 3.800 čokota/ha.

Primjer proračuna na pomenutoj parceli sorte kaberne sovinjon:

Prosječan broj cvasti po čokotu x prosječna težina grozda u kg x broj čokota po ha = kg grožđa

• 22,1 x 0,095 x 3.800 = 7.978 kg

Pošto ovaj uzgajivač ima svoju vinariju u kojoj proizvodi visokokvalitetna vina, pored prinosa bitan mu je i kvalitet grožđa sa visokim procentom šećera pa se trudi da uspostavi što bolji odnos jer su ova dva parametra u negativnoj korelaciji.

"Kasnije u toku vegetacije obilježena stabla obilazim još dva puta, nakon obrazovanja bobica i u fazi šarka i pritom obraćam pažnju na oblik, veličinu, ujednačenost grozdova i eventualno prisustvo nekih od prouzrokovača oboljenja", navodi on i dodaje da se u vinogradu obavlja redovna zaštita protiv gljivičnih bolesti jer mogu uticati na kvalitet finalnog proizvoda - vina.