IZBOR FOLIJE ZA PLASTENIKE.
Za uspešnu povrtarsku proizvodnju u zaštićenom prostoru je od izuzetnog značaja izbor odgovarajuće folije. Na ovaj izbor najviše utiču klima i tip objekta. Ako je za neko područje karakteristično da su leti visoke temperature vazduha, koristi se odgovarajuća metoda senčenja. Postoji mogućnost primene termoosetljive folije.
Mnogi povrtari često su u nedoumici kako da odaberu odgovarajuću foliju za pokrivanje zaštićenog prostora. Prilikom izbora folije, polazi se od vrste ili tipa objekta i klimatskih prilika područja u kojem se podiže plastenik. Neophodno je voditi računa i o vrsti plasteničke proizvodnje. Na primer, za veoma ranu proizvodnju, kao što je uzgoj rasada, biraju se folije veće transparentnosti (providnosti). Za bujne biljke bolje su pokrivke ili folije koje propuštaju više difuzne svetlosti.
Ako se objekti pokrivaju sa dve folije, takođe se treba pridržavati određenih pravila.
Kada se radi o visokim tunelima koji imaju sistem za dopunsko zagrevanje, unutrašnja folija se postavlja na paralelnu potkonstrukciju da bi se dobila što veća zapremina objekta, jer se veća masa vazduha sporije hladi. Spoljašnja folija (debljine 180 mikrometara ili 0,18 mm) treba da propušta što više svetlosti. Preporučuje se da unutrašnja folija (debljine 80 mikrometara ili 0,08 mm) ima aditiv (dodatak) koji sprečava "kapanje" i da je dobrih termičkih osobina, ali malo slabije providnosti nego spoljašnja folija.
Za visoke tunele bez sistema za dopunsko zagrevanje najbolje su spoljašnje providne folije debljine 150 mikrometara ili 0,15 mm. Unutrašnja folija (debljine 30 mikrometara ili 0,03 mm) postavlja se na horizontalnu poprečnu gredu. Poželjno je da ima veliku providnost, da je "nekapajuća" i sa posebnim termičkim (toplotnim) efektom. Tako se postiže smanjenje zapremine vazduha, u koju zrači toplota nakupljena u zemljištu.
Ako je za neko područje karakteristično da su leti visoke temperature vazduha, koristi se odgovarajuća metoda senčenja. Postoji mogućnost primene termoosetljive folije "mulchopaque", koja na 28 stepeni celzijusovih postaje bela, smanjuje joj se providnost i sprečava pregrevanje unutar objekta. Kada je temperatura okolnog vazduha ispod 28 stepeni celzijusovih, ova pokrivka je providna.
Postoje i UV stabilizirajuće folije, o čemu su povrtari upoznati.

Stanko Nekić, dipl. ing. agronomije