UZGOJNI OBLIK PILAR.

Uzgojni oblik Pilar i sistem rezidbe primenjen je za jabuku u Engleskoj (1950.). U početku su za ovaj uzgojni oblik korišćene srednje bujne podloge. Broj stabala po hektaru povećan je do 2.300, što je bio značajan napredak u odnosu na ranije korišćene uzgojne oblike. Rastojanja između stabala u redu kretala su se od 1,2 do 1,5 m, a između redova 3,6 m. Danas, više se koriste slabo bujne podloge M 9 i M 26, sa rastojanjima u redu 0,8 do 1 m. Potpuno formiran uzgojni oblik ima visinu 2,8 do 3 m.
Karakteristike ovog uzgojnog oblika su da se duž provodnice formira veći broj rodnih jedinica (čvorova), najčešće 20 do 25, kao rezultat primenjenog sistema rezidbe. Rodnu jedinicu sačinjava kraći patrljak na kome se nalazi veći broj prirasta: jednogodišnjih, dvogodišnjih sa kratkim rodnim grančicama i trogodišnjih koji nose plodove. Posle berbe, trogodišnje drvo uklanja se kosim rezom na patrljak. Na ovaj način obezbeđuje se da se na svakoj rodnoj jedinici nalaze jedno, dvo i trogodišnji prirasti.
Pri rezidbi, trogodišnja grana odstranjuje se rezom na patrljak, dužine 2 – 5 cm, sa zakošenom gronjom stranom prema provodnici. Sa donje strane patrljka izbiće novi prirast, na kome će se sledeće godine (II) formirati rodne grančice koje će u trećoj godini doneti rod.
U toku zimske rezidbe sa dvogodišnjih prirasta, na kojima su se postrano formirale kratke rodne grančice, odstranjuje se vršni vegetativni deo, rezom na kratku bočnu ili donju rodnu grančicu.
Ovaj uzgojni oblik pogodan je za sorte sa otvorenim uglovima grananja, naprimer ajdared, zlatni delišes i slične sorte jabuke, dok za bujne sorte, sa oštrim uglovima grananja (ričared, greni smit i dr.) nije pogodan.
Najveći nedostatak ovog uzgojnog oblika je da stalnim prekraćivanjem na rodnom jedinicama (čvorovima) stvara se veliki broj rana, te se pojavljuje rak grana i naseljavanje jabukovog staklokrilca, što zahteva posebne mere u sklopu programa zaštite.
Inače, ovaj uzgojni oblik se primenjuje kod „palbidone“ kod breskve i daje dobre rezultate u gajenju ove voćne vrste.

Autor, Stanko Nekić, dipl. ing. agronomije